https://btk.az/en/posts/743-multiple-sclerosis-treatment-abroad.html
Ana südünün miqdarını artırmaq üçün orqanizmin fizioloji ehtiyaclarını dəstəkləmək və süd istehsalını tənzimləyən mexanizmləri gücləndirmək lazımdır. Sadəcə bəzi məhsulları yeməklə nəticə əldə olunmur. Ana südünü artıran qidalar, bol süd gətirən qidalar və süd artıran çaylar yalnız bədənə uyğun şəraitdə işləyə bilər.
Emzirmə dövründə sinə bölgəsinin tam boşalması və körpənin effektiv əmizməsi prolaktin və oksitosin hormonlarının ritmik fəaliyyətini dəstəkləyir. Süd vəziləri yalnız ehtiyac olduqda aktivləşir. Bu səbəblə, orqanizmə “süd lazımdır” siqnalı müntəzəm verilməlidir.
Enerji çatışmazlığı, mikroelement əskikliyi və yuxusuzluq süd istehsalını zəiflədir. Bədənin əsas prioriteti özünü qorumaqdır. Əgər resurs çatışmazsa, süd istehsalı ikinci plana keçir.
Müntəzəm Emzirmə Süd Miqdarını Artırırmı?
Süd istehsalında ən güclü stimulyator döşün tez-tez və effektiv boşaldılmasıdır. Ana südü ehtiyac əsasında yaranır. Körpə nə qədər tez-tez döşə qoyularsa, süd vəziləri o qədər aktiv qalır.
Əgər süd döşdə yığılaraq boşaldılmırsa, negativ feedback mexanizmi nəticəsində yeni süd istehsalı ləngiyir. Bu, bədənin ehtiyac olmadığını düşünməsi ilə bağlıdır. Hər əmizdirmə bir siqnaldır: “südə ehtiyac var”.
Əmizdirmə vaxtı yalnız zaman olaraq deyil, keyfiyyət olaraq da önəmlidir. Körpənin döşü necə əmdiyi, ağzın yerləşməsi və əmizdirmə mövqeyi birbaşa süd axını və istehsalına təsir edir.
Körpənin gecələr əmizdirilməsi daha çox süd artırır. Gecə saatlarında prolaktin səviyyəsi daha yüksək olur. Bu hormon da ana südünün əsas təkanverici faktorudur.
Ana Südünü Artırmaq Üçün Qidalanmanın Rolu
Südün artması üçün enerji və mikroelement baxımından zəngin qidalanma tələb olunur. Ana südünü artıran qidalar bu baxımdan xüsusi yer tutur, amma onlar yalnız bədən tarazlıqda olduqda işləyirlər.
Süd artıran qidalar arasında arpa, yulaf, paxlalılar, ispanaq və badam mühüm rol oynayır. Onlar prolaktini aktivləşdirən qidalar arasında yer alır. Bununla yanaşı, tərkiblərindəki lif və maqnezium bədənin hormonal çevikliyini dəstəkləyir.
Bol süd gətirən qidalar, həmçinin bədənin su balansını qoruyur. Çünki südün 87%-i sudur. Xiyar, qarpız, nar kimi su tərkibli qidalar gündəlik pəhrizə daxil edilməlidir.
Qidalanma fasilələri arasında uzun boşluqlar süd istehsalını azalda bilər. Bədən enerjini qənaət moduna salır və südü lüks ehtiyac kimi tanıyır. Bu səbəblə kiçik porsiyalı, lakin tez-tez yemək tövsiyə olunur.
Süd Axınını Dəstəkləyən Əmizdirmə Texnikaları
Əmizdirmə tərzi yalnız südün axımına deyil, süd vəzilərinin gələcək fəaliyyətinə də təsir edir. Doğru texnika olmadan döş tam boşalmır və bu da süd istehsalını zəiflədir.
Körpənin çənəsinin döşə sıx təmasda olması və dodaqların areolanı tam əhatə etməsi vacibdir. Əgər bu baş verməzsə, körpə yalnız ucu əmir və südün əsas hissəsinə çatmır. Nəticədə döş dolu qalır, amma körpə doymaz.
Əmizdirmə zamanı ana rahat vəziyyətdə olmalıdır. Süd artıran çaylar və ya isti kompreslər döş axımını stimullaşdıra bilər, amma texnika yanlışsa, bu təsir tam görünməz.
Müxtəlif mövqelərdən əmizdirmə (yana uzanaraq, oturaraq, ayaqüstə) döşün fərqli hissələrinin boşalmasına imkan yaradır. Bu da süd kanallarının tam aktivləşməsinə səbəb olur və süd istehsalını artırır.
Süd Artırmaq Üçün Dincəlmək Zəruridir
İstirahət və yuxu çatışmazlığı, prolaktin ifrazının ləngiməsinə səbəb olur. Hormonlar yalnız rahat və balanslı bədəndə düzgün fəaliyyət göstərir.
Ananın yuxu saatları az və dağınıq olduqda, bədən kortizol ifrazını artırır. Bu da prolaktinin fəaliyyətini azaldır. Nəticədə süd istehsalı düşməyə başlayır, hətta süd artıran qidalarla belə fərq hiss olunmur.
Gündüz 20-30 dəqiqəlik qısa istirahət seansları, hormon balansına müsbət təsir edir. Bu, xüsusilə ilk 3 ayda daha mühüm hesab olunur. Emosional gərginlik süd axımını bloklaya bilər.
İstirahət həm fiziki, həm də zehni rahatlığı əhatə etməlidir. Ana özünü daimi təzyiq altında hiss etdikdə, süd artiran dermanlar belə istənilən effekti verməyə bilər.
Süd Artıran Qidalar: Hormonlara Doğrudan Təsir Etmir, Şərait Yaradır
Süd artıran qidalar birbaşa süd yaratmır, amma bədəndə süd istehsalına şərait yaradır. Bu qidaların rolu prolaktin səviyyəsini dəstəkləmək və metabolik balansı qorumaqdır.
Yulaf, arpa, kətan toxumu, ispanaq və paxlalılar yüksək miqdarda fitonutrientlər və lif ehtiva edir. Bu tərkiblər bağırsaq mikrobiotasını dəstəkləyərək, hormonal ritmin qorunmasına şərait yaradır.
Bol süd gətirən qidalar, həmçinin bədənin hidrasiyasını qoruyaraq südün tərkibinə təsir edir. Su yetərsiz olduqda, süd sıx və axımı zəif olur. Bu da körpənin döşü tez tərk etməsinə və südün yığılmasına səbəb olur.
Qidaların bişmə üsulu da vacibdir. Qızartma və çox bişmiş yeməklər qida dəyərlərini azaldır. Bu səbəbdən süd artıran qidalar əsasən buxarda və ya qaynadılaraq hazırlanmalıdır.
Süd Artıran Çaylar: Bitki Tərkibli Dəstəkləyicilər
Bitki əsaslı çaylar birbaşa hormonal təsir etməz, lakin dolayısı ilə süd axımını stimullaşdırır. Əsas təsir mexanizmi rahatlaşdırmaq və oksitosin ifrazını təşviq etməkdir.
Fenxəl, anason, şüyüd və qara zirə ən çox istifadə olunan komponentlərdir. Onların tərkibindəki təbii yağlar və fitohormonlar süd kanallarının boşalmasını asanlaşdırır.
Bu çaylardan ən effektiv nəticə, əmizdirmədən 15 dəqiqə əvvəl içildikdə alınır. Bəzi hallarda axımın sürətində əhəmiyyətli fərq müşahidə olunur.
Süd artıran çaylar birdəfəlik istifadə üçün deyil. Gün ərzində 1-2 fincan və ən azı 7-10 gün davamlı istifadə nəticə verir. Düzgün istifadə edilmədikdə isə sadəcə sıvı ehtiyacını qarşılayar.
Süd Artıran Dərmanlara Yalnız Zəruri Hallarda Yer Var
Sud artiran dermanlar, hormon balansını süni şəkildə tənzimləyən vasitələrdir. Yəni bu məhsullar orqanizmin öz axınına müdaxilə edir. Onların istifadəsi yalnız həkim göstərişi ilə aparılmalıdır.
Domperidon və metoklopramid bu məqsədlə ən çox istifadə olunan dərmanlardır. Bu dərmanlar dopamin blokatorları olduğu üçün prolaktinin fəaliyyətini artırır.
Yan təsirləri səbəbindən uzunmüddətli istifadə tövsiyə edilmir. Bu dərmanlarla paralel olaraq, süd artıran qidalar və düzgün əmizdirmə texnikaları da davam etdirilməlidir.
Hətta dərman istifadə edilərkən belə, döşün tam boşalması və istirahət rejimi pozularsa, nəticə uzunömürlü olmaz.
Süd Vəzilərinin Termal Reaksiyası Süd Axımını Artıra Bilər
Süd vəziləri temperatur dəyişikliyinə çox həssasdır. İsti tətbiq — məsələn, əmizdirmədən əvvəl sinəyə isti dəsmal qoymaq — süd kanallarının genişlənməsinə səbəb olur.
Bu da daha sürətli və axıcı süd verilməsini təmin edir. Bu metod nadir hallarda tövsiyə olunsa da, ilk dəqiqələrdə körpənin döşü daha uzun əmizməsini təmin edir. Bu isə bədənin daha çox süd istehsal etməsinə səbəb olur.
Soyuq mühitdə isə damarlar yığılır və süd axımı zəifləyir. Xüsusilə qış aylarında sinə bölgəsinin isti saxlanması süd istehsalını qorumaq üçün kritikdir.